De competentielijst als meetinstrument

Sociale competentie is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van kinderen en jongeren. School en ouders hechten niet alleen aan goede leerprestaties maar ook een positief sociaal klimaat, waarin kinderen sociaal gedijen en goed met elkaar omgaan. Sociale competentie maakt deel uit van de algemene ontwikkeling en sociale vaardigheden zijn opgenomen in de kerndoelen van het onderwijs. Samenwerken, zelfstandig opereren, reflecteren op eigen en andermans handelen, kunnen kiezen en eigen verantwoordelijkheid nemen zijn kernpunten in het onderwijs geworden.

Echter vaak gaat de discussie over het gebrek aan sociale competentie (Van der Zande 2000). Er wordt gewezen naar volwassenen en kinderen die het aan sociale competentie zou ontbreken. Leerkrachten raken gefrustreerd wanneer lesgeven onmogelijk wordt doordat kinderen zich asociaal gedragen, zich niet aan regels en afspraken houden, en voortdurend op de vuist gaan. Zorgen worden ook geuit over algehele tendensen in de samenleving, er wordt normatief verval gesignaleerd.


Over deze Competentielijst

De Competentielijst stelt leerlingen vragen over hun sociale competenties. De vragen zijn afgeleid van bestaande vragenlijsten van anderen maar staan op zichzelf. Het is een alternatief maar geen vervanging van bestaande systemen. Het brengt de leerling in beeld en geeft aan de hand van verzamelde scores een normatieve uitspraak over de stand van zaken op het vlak van ervaringen delen, samenwerken, taakuitvoering, presentatie, keuzes maken, voor jezelf opkomen en omgaan met ruzie. Met dit totaaloverzicht kunnen leerkrachten en scholen vergelijken en op zoek gaan naar aansturing en verbetering. Door regelmatige afname kan de leerling inzicht worden geboden in de eigen ontwikkeling van sociale competenties. Het is een signaleringsinstrument dat de leerkracht tijd bespaart ten opzichte van handmatige afname. Ook is er een globaal rapport dat aan ouders kan worden getoond via het Internet.